Tłuszcze nie rozpuszczają się w wodzie (łatwo to sprawdzić, np. przyglądając się rosołowi). Aby mogły one krążyć z krwią, która w dużej części składa się z wody, muszą połączyć się z białkiem. Połączenie lipidu i białka (proteiny) nazywamy lipoproteiną. Lipoproteina wygląda jak malutka kuleczka (rysunek 1). Do tworzenia takiej "kulki" lipoproteiny potrzebny jest również cholesterol. Cholesterol jest cząsteczką chemiczną niezbędną do budowy komórek organizmu. Lipoproteiny rozprowadzają tłuszcz i cholesterol w takie miejsca organizmu, gdzie to potrzebne, lub zabierają je z miejsc, w których występują w nadmiarze. Głównym miejscem tworzenia lipoprotein jest wątroba. Tam również produkowany jest cholesterol. Ocenia się, że około 2/3 cholesterolu potrzebnego człowiekowi wytwarza wątroba. Ale cholesterol przyjmujemy również z pożywieniem. Znajduje się on w każdym pokarmie pochodzenia zwierzęcego. Ilość cholesterolu produkowanego w wątrobie zależy od tego, ile spożywamy go wraz z pokarmem. Gdy w diecie jest dużo cholesterolu, wątroba stopniowo zmniejsza jego produkcję. Niestety, nie może całkowicie zaprzestać produkcji cholesterolu, dlatego jeśli przez lata spożywamy go za dużo, nadmiar musi się gdzieś magazynować. Gdzie i jak? O tym w dalszej części broszurki.

Rysunek 1. Budowa cząsteczki lipoproteiny

W ostatnich latach odkryto, że lipoproteiny krwi płynące z wątroby do innych narządów zawierają małe ilości cholesterolu i stąd angielska nazwa: Low Density Lipoprotein (LDL), która oznacza Lipoproteiny o Niskiej Gęstości. Z kolei, lipoproteiny płynące z różnych części ciała do wątroby zawierają dużo cholesterolu. Dlatego ich angielska nazwa brzmi: High Density Lipoprotein (HDL) i oznacza Lipoproteiny o Wysokiej Gętości. HDL "ściąga" nadmiar cholesterolu z tkanek do wątroby, a LDL "rozprowadza" cholesterol do tkanek. Dlatego HDL we krwi nazwano "dobrym cholesterolem" a LDL "złym cholesterolem".

Wyniki badania krwi pokazują zawartość całkowitą cholesterolu (czasami opisaną skrótem TC, Total Cholestrol) oraz część cholesterolu zawartą w LDL i HDL. Warto pamiętać, że LDL i HDL wchodzą w skład cholesterolu całkowitego (TC = LDL + HDL).

Lipoproteiny LDL (czyli tzw. "zły cholesterol"), gdy jest ich zbyt dużo, nasilają rozwój miażdżycy tętnic. Im wyższy jest poziom LDL w Twojej krwi, tym większe ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia.

Lipoproteiny HDL (czyli tzw. "dobry cholesterol") chronią organizm przed miażdżycą. Im wyższy jest poziom HDL w Twojej krwi, tym mniejsze ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia.

W wynikach badania krwi podaje się także stężenie trójglicerydów.

Trójglicerydy (oznaczane na wynikach badania krwi skrótem TG) są tłuszczami, które służą do magazynowania energii pochodzącej z pożywienia. Trójglicerydy są odkładane w "magazynach" zwanych komórkami tłuszczowymi (rysunek 2). Tylko niewielka część trójglicerydów krąży we krwi. W razie potrzeby organizm pobiera trójglicerydy z magazynów w komórkach tłuszczowych. Gdy przyjmujemy więcej pożywienia (czyli energii), niż jesteśmy w stanie wykorzystać, nadmiar ten w organizmie zamienia się na trójglicerydy. Wypełniają się magazyny w komórkach tłuszczowych i zaczynamy przybierać na wadze. Mówiąc w uproszczeniu, "tłuszcz się odkłada".

Rysunek 2. Komórka tłuszczowa

Może wydaje Ci się to skomplikowane, ale tak funkcjonuje Twój organizm. Jeżeli przez lata dostarczano mu za dużo energii i cholesterolu, to na pewno wątroba miała dużo pracy. Ciągle tworzyła i obsługiwała Twoje LDL i HDL. Trójglicerydy również cały czas powstawały w Twoim organizmie i podlegały różnym przemianom. Jeżeli wynik badania lipidów we krwi wskazuje na podwyższone LDL i obniżone HDL, to znak, że wątroba i cały organizm już nie dają sobie rady. Podwyższony poziom TG również świadczy o tym, że coś w Twoim organizmie nie działa prawidłowo.