Elektryczna czynność górnych jam serca (przedsionków) albo przewodzenie impulsów elektrycznych z przedsionków do dolnych jam serca (komór) może częściowo lub całkowicie zaniknąć. Spowoduje to utratę przytomności albo nagłe ciężkie zawroty głowy.

Taki stan może być tylko przejściowy (np. po zawale serca), a wówczas sztuczny stymulator potrzebny jest zaledwie przez kilka dni. Wielu chorych wymaga jednak stymulatora przez resztę życia.

Do tymczasowej stymulacji stosuje się elektrodę wprowadzoną przez żyłę szyi albo ramienia, którą umieszcza się w prawej komorze serca i łączy z zewnętrznym stymulatorem. Stymulatory używane do stałej stymulacji są znacznie mniejsze i wszczepia się je pod skórę (przeważnie nieco poniżej obojczyka). Zabieg przeprowadza się na sali operacyjnej, najczęściej w znieczuleniu miejscowym. Operacja trwa około 1 godziny. Wszczepianie stymulatorów należy do najprostszych i najczęściej udanych zabiegów we współczesnej kardiologii.

Stymulatory wszczepiane na stałe to urządzenia oparte na nowoczesnej technologii. Można je łączyć z przedsionkami, komorami, a jeżeli jest to wskazane - z obiema jamami serca. Są niezawodne i pracują przez wiele lat. W wielu szpitalach pacjenta wypisuje się do domu kilka godzin po zabiegu albo nazajutrz - oczywiście pod warunkiem, że wstępna kontrola stymulatora i rentgenogram nie wykazują nieprawidłowości. Następną kontrolę przeprowadza się po miesiącu, a dalsze - w odstępach rocznych. Dyskomfort i sińce w okolicy rany operacyjnej utrzymujące się przez kilka dni są rzeczą normalną. Nierozpuszczalne szwy trzeba usunąć po 5-8 dniach.