Zapalenie opłucnej jest zapaleniem błony opłucnowej otaczającej płuca. Zwykle powstaje na skutek zapalenia płuc, ale może wystąpić w przypadku obecności skrzepliny w krążeniu płucnym (zatorowości płucnej) lub samoistnie.

Zapalenie opłucnej powoduje silny, ostry ból w klatce piersiowej, który nasila się przy oddychaniu i kaszlu. Ból jest typowo ostry i zwykle można dokładnie określić jego umiejscowienie w klatce piersiowej.

Wysięk opłucnowy to nagromadzenie płynu w przestrzeni pomiędzy błonami opłucnowymi. Może być rezultatem zapalenia opłucnej pokrywającej obszar płuc objęty zapaleniem. Czasem rozwija się powoli i jedynym objawem może być duszność - płyn zbiera się w takiej ilości, że uciska płuco leżące pod nim.

Konieczne może być usunięcie pewnej ilości płynu, by spowodować ulgę w oddychaniu albo pobrać próbkę do badania w laboratorium (w poszukiwaniu przyczyny jego gromadzenia się)

Po miejscowym znieczuleniu wprowadza się pomiędzy żebra do jamy opłucnowej igłę. Potem odciąga się płyn za pomocą dołączonej do igły strzykawki. Niekiedy usuwa się więcej niż litr płynu. Ten zabieg można powtarzać, gdy płyn znów się nagromadzi.

Czasami płyn opłucnowy ulega zakażeniu i staje się ropny. Taki stan nazywamy ropniakiem. Ropniaka leczy się, stosując silne antybiotyki i często drenaż płynu. Jeśli płyn zbiera się w "kieszeniach", może być trudny do zdrenowania, wówczas, aby go usunąć, konieczna jest operacja.