Zaczęto je stosować już w latach pięćdziesiątych XX wieku. Wykazano ich niewątpliwą skuteczność w leczeniu nadciśnienia, a badania naukowe objęły kilkadziesiąt tysięcy chorych. Lekarz może zastosować u Ciebie któryś z preparatów moczopędnych jako pierwszy lek, może też dołączyć go do wcześniej przepisanego innego leku, jeśli nie był on wystarczająco skuteczny. Diuretyki często i chętnie łączy się z lekami innych typów. Połączenia takie ułatwiają utrzymanie właściwych wartości ciśnienia. Są często stosowane u osób, u których nadciśnienie współistnieje z innymi chorobami. Działają skuteczniej, gdy przy ich przyjmowaniu zmniejszy się spożycie soli.

Wszystkie diuretyki wywierają ten sam podstawowy efekt: usuwają z organizmu nadmiar sodu, a wraz z nim wodę. Obniżenie ciśnienia wynika więc ze zmniejszenia objętości płynów, przede wszystkim objętości krwi krążącej w układzie sercowo- naczyniowym. Oto przykłady diuretyków:

Hydrochlorotiazyd - lek sprawdzony i tani. Łagodnie usuwa z organizmu nadmiar sodu i wody. Może spowodować także utratę potasu. O skutkach niedoboru potasu pisaliśmy w naszych poprzednich zeszytach. Podczas stosowania tego leku należy okresowo kontrolować stężenie potasu we krwi. Niekiedy konieczne jest dodatkowe przyjmowanie potasu. Jeżeli chorujesz na cukrzycę, dnę moczanową albo masz nieprawidłowy poziom cholesterolu, lekarz prawdopodobnie nie zastosuje u Ciebie hydrochlorotiazydu, bo w tych schorzeniach bezpieczniejsze są inne leki.

Furosemid - jest szczególnie przydatny do leczenia leczenia nadciśnienia u osób chorujących jednocześnie na niewydolność serca lub nerek. Podczas stosowania furosemidu najczęściej konieczne jest przyjmowanie dodatkowych preparatów potasu. Przyjmując ten lek, należy też zwracać uwagę na wypijanie dostatecznej ilości płynów, by nie dopuścić do nadmiernego odwodnienia organizmu.

Spironolakton i amiloryd - nazywane też lekami lekami "oszczędzającymi potas". Zwykle łączy się je z innymi lekami. Jak wskazuje nazwa, działanie tych leków polega na usuwaniu sodu i wody, ale bez utraty potasu. Jest to korzystne, ale należy pamiętać, że w pewnych sytuacjach może wystąpić nadmiar potasu w organizmie. A to jest równie niepożądane jak jego niedobór.

Działania niepożądane i środki ostrożności

Wspólną cechą diuretyków jest zwiększanie objętości moczu oddawanego w ciągu doby. Niekiedy trzeba będzie wstawać w nocy do toalety. Należy dbać o to, by wyrównywać nadmierną utratę wody. Dodatkowo - jak wspominaliśmy - diuretyki mogą stać się przyczyną nadmiernej utraty potasu.

Z kolei stosowanie leków "oszczędzających potas" może spowodować zatrzymanie nadmiernej ilości potasu w organizmie. Osoby chorujące na nerki nie powinny ich przyjmować, bo do zatrzymania potasu dochodzi u nich szczególnie łatwo i może to być przyczyną groźnych zaburzeń pracy serca.

Diuretyki mogą trochę podwyższać poziom cukru i cholesterolu we krwi. Rzadko wywołują napady dny moczanowej, czyli bolesnego zapalenia stawów na skutek zwiększenia ilości kwasu moczowego w organizmie.

Twój lekarz weźmie pod uwagę wszystkie te problemy i odpowiednio dostosuje leczenie.

Leki moczopędne mogą powodować osłabienie, zawroty głowy zwłaszcza przy wstawaniu. U mężczyzn mogą zmniejszać potencję, chociaż mechanizm tego działania niepożądanego jest nieznany.